Tüberküloz Dünya’ da hala ciddi bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor. Her yıl 10 milyondan fazla insan hastalığa yakalanmakta ve 1.5 milyon civarında insan tüberküloza bağlı ölmektedir. Hastalığın hala bu kadar ciddi şekilde sürmesi Dünya yüzünde hala açlığın varlığına, sosyal adaletsizliklere ve hastalığın kontrolü için gereken yatırımlar için kaynak ayrılmamasına bağlıdır.
Covid-19 salgınında insanlığın sağlık alanında geldiği teknolojik düzeyin neleri başarabileceğini gördük. Salgının bir yılı dolmadan modern yüksek teknoloji ürünü, çok etkili ve çok sayıda aşı devreye girdi ve hastalıkla başarılı şekilde mücadele edildi. Bu kadar gücü olan insanlık neredeyse insanlık tarihi kadar eski bir hastalıkla mücadele için hala gerçekten etkili modern bir aşıya bile sahip değil. Bu kabul edilemez!
Tüberkülozla mücadelede yeni tanı yöntemlerinin, yeni etkili ilaçların ve yeni etkili aşıların mutlaka hızla devreye sokulması gereklidir. Ama bu yetmez, bu araçlara asıl ihtiyacı olan yoksul ülke halklarının tam olarak ulaşabilmesi gereklidir. İnsanlık bunu başarabilecek güçtedir.
Evet başarabiliriz! Tüberkülozu bitirebiliriz!
Bazı sorunlarımızın varlığına rağmen ülkemizde Tüberküloz ile mücadele başarı ile sürdürülmektedir. Hastalığın ortaya çıkma sıklığı Dünya ortalaması olarak 100 binde 120 civarında iken bu rakam ülkemizde 100 binde 11dir.Covid salgınından sonra yaşadığımız büyük deprem felaketi de tüberküloz ile mücadelemize kötü etki etme potansiyeline sahiptir. Ama bu koşullarda da ülke olarak hastalıkla mücadele edecek potansiyele ve yetişmiş insan gücüne sahibiz.
Deprem riski nedeni ile özellikle İstanbul’da bazı hastanelerin boşaltılması nedeni ile son zamanlarda kısmen ortaya çıkmış olan yatak sorunu daha da artmıştır. Tüm hastaların yatarak tedavisi gerekmese de ağır hastaların, ilaç dirençli hastaların, ek hastalığı bulunan tüberkülozlu kişilerin tedavinin başlangıç hafta veya aylarında yatırılması gerekmektedir. İstanbul’daki bu sorunun hemen çözülmesi gerekmektedir.
Diğer bir konu ise yeni teknoloji ürünü tanı araçlarına ve dirençli hastalarda kullanılan yeni ilaçlara ülke çapında düzenli ulaşılabilmesi için gereken tedbirlerin alınması gerekliliğidir.
Ülkemiz çok göç alan bir ülkedir. 2021 yılında Türkiye’deki hastaların % 20’ si, İstanbul’daki hastaların ise % 25’i göçmen kişiler arasında ortaya çıkmaktadır. Bu hastaların, tanı ve tedavi süreçlerinde yaşanan sorunların özel olarak ele alınması gereklidir. Bu açıdan T.C vatandaşı olan yoksul hastalara verilen ekonomik destekten yararlanamayan göçmen hastaları ekonomik sosyal olarak destekleyen Verem Savaşı Derneklerinin çalışmaları önemlidir.
2023 Dünya Tüberküloz Günü’ nün Dünya çapındaki sloganı “Evet, Tüberkülozu bitirebiliriz” dir. İnsanlığın bunu yapacak birikimi vardır. Dünya’ da ve ülkemizde bunu başarabiliriz.
