COVID-19 Pandemi’sinin 2020 tüberküloz ölümleri üzerine tahmini etkisi
Philippe Glaziou Global TB Programme, World Health Organization, Switzerland
ÖZET
Devam eden Covid-19'un pandemisine karşı üretilen politikalar, özellikle de kapanmalar ve sağlık personelinin ve sağlık ekipmanın yeniden atanması (dağılımının değişimi) Tüberküloz kontrol programlarının performansını etkilemektedir. Bu çalışmada pandeminin 2020 de global vaka bulma ve TB mortalitesi üzerine olası etkisinin tahmini değerleri sunulmaktadır.
Pandemi’den sonraki 3 aylık dönemde global olgu bulma hızı ortalama % 25 azalmış (pandemiden önceki seviye ile karşılaştırıldığında), bunun ek 190 000 (56 000- 406 000) TB ölümüne yol açacağı ve 2020 de ki toplam TB’ ye bağlı ölümleri 2015 deki global TB ölümlerine yakın olarak 1.66 (1.3-2.1) milyona yükselteceği tahmin edilmektedir.
Şekil 1. 2020'de Hindistan'da haftalık vaka bildirimlerindeki eğilimler
Hindistan'da bildirilen haftalık vaka sayıları sıkı bir ulusal kapanma uygulamasının yapıldığı 22 Mart'ı takip eden üç haftada % 75 düştü (ortalama haftada 11367 vaka), 2020'nin önceki haftalarında haftalık bildirilen ortalama bildirilen vaka sayısı 45875 idi. Bu çok belirgin azalma vakalarının ulusal sistema bildiriminin gecikmesi, sağlık hizmetlerine başvurunun azalması,sağlık personelinin yer değişimi , Tb için test ve tanı işlemlerinin azalmasına bağlanmaktadır. Benzer şekilde, Endonezya'da vaka raporlamasının Ocak-Mart döneminde % 68 oranında düştüğü gösterilmiştir.
Şekil 2. TB vaka tespitinde geçici ortalama azalmanın süresi ve kapsamı ile ilgili olarak 2020 yılında TB ölümlerinde öngörülen fazlalık
Şekil 2 de küresel düzeyde global vaka bildirimindeki geçici düşüşe bağlı olarak tahmin edilen ek TB ölümlerinin (HIV-negatif ve HIV-pozitif bireylerde TB ölümleri dahil) sayısını göstermektedir.
2020'den önceki son eğilimlere dayanarak tahmini ek TB ölümleri, Covid-19 pandemisinin yokluğunda tahmin edilen beklenen 1.47 (belirsizlik aralığı 1.1 - 1.9) milyon TB ölümünü aşmaktadır. Örneğin, eğer küresel TB vaka tespiti 3 aylık bir süre içinde ortalama% 25 azalırsa (pandemiden önceki tespit seviyesine kıyasla), 2020 yılında % 13 artışla ek olarak 190 000 (56 000 - 406 000) TB ölümü tahmin edilmektedir. Bu da 2015 yılındaki TB mortalitesinin küresel seviyesine yakın olarak toplam 1,66 (1,3 - 2,1 milyon) TB ölümüne yol açarak, Stop TB stratejisinin hedeflerine doğru ilerlemede ciddi bir gerileme anlamına gelmektedir. Eğer vaka tespiti 3 aylık bir süre içinde% 50 düşerse, ölümlerde % 26 artışla -1.85 (1.4 - 2.4) milyon- TB ölüm sayısı 2012 seviyesine geri dönecektir.
glazioup@who.int
https://doi.org/10.1101/2020.04.28.20079582
https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.28.20079582v1.full.pdf